Woordvermogen
Turr Verstraete (32jaar, die/hen/hun), oprichter van het groene genderboekje. Op een missie om woorden te vinden en maken voor henzelf en anderen. Sociaal werker, Seksuologisch hulpverlener, Kunstenaar. Het laatste jaar vooral te vinden in hun serre, bij de kipjes (Peertje en Misty Sunflower) of tussen de kamerplanten.
Woordvermogen
Soms krijg ik de opmerking 'gaan die voornaamwoorden niet voorbij aan de kern? Dat we gewoon allemaal onszelf mogen zijn zonder indelingen.' En dan zeg ik 'ja'.
De non-binaire genderidentiteit is eigenlijk onzichtbaar. Van hoe iemand eruitziet, hoe iemand klinkt of hoe iemand proeft, is niet af te leiden hoe die hun eigen gender beleeft.
Non-binair vertaalt zich eigenlijk naar niet binair, wat overeenkomt met 'geen opdeling in 2 soorten'. Niet man óf vrouw, maar een ander. Je kan dus zeggen dat non binair een heel brede betekenis heeft. Én dat is ook zo. Non binair is niet het derde gender. Het is een paraplubegrip met daaronder meerdere genderidentiteiten. Het gaat er dus net over dat iedereen zichzelf mag zijn en dat hun eigen beleving over gender, de juiste is. Bij sommige staat ze helemaal los van man of vrouw. Bij andere is er een overlap.
Voor veel mensen is er wat verwarring over 'gender man-vrouw' doordat ze 't vaak verwarren met het 'biologische geslacht man-vrouw'. Aan dat biologische geslacht wordt maatschappelijk erg veel belang gegeven. Het staat op onze identiteitskaart, we moeten het ingeven als we ons ergens registreren voor een online pagina, ...
Een beetje tot het absurde. In het stadhuis: ‘Ik wil graag een rijbewijs aanvragen en ik heb een vulva’, bij het shoppen: ‘Past een penis wel in deze trui?’ of naar het toilet ‘ik heb XXY-chromosomen, welk toilet kan ik gebruiken?’
Veel mensen weten ook niet dat er daardoor een verborgen groep is in de maatschappij. Een groep die geboren is met een mix van geslachtskenmerken zoals een vulva en een balzak. We noemen die groep interseks. Doordat we als maatschappij alles administratief moeten indelen in man-vrouw, gebeurden vroeger (en soms nog) al snel na de geboorte een operatie om er maar het één of het ander van te maken. Met alle gevolgen van dien.
Cijfers over hoeveel mensen interseks geboren worden zijn moeilijk terug te vinden daardoor. Maar het zouden er meer zijn dan tweelingen of mensen met rood haar. We kennen allemaal een tweeling of iemand met rood haar én we kennen ook allemaal iemand die interseks geboren is.
Genderidentiteit heeft geen zichtbare kenmerken. Mensen die interseks geboren zijn, zijn dus niet per definitie non binair. Maar het is een duidelijk voorbeeld om aan te tonen dat 1. De biologie niet man-vrouw is en 2. We geslacht en identiteit heel fel door elkaar gebruiken. 3. Dat het eigenlijk vreemd is hoeveel waarde er aan geslacht wordt gegeven in onze wereld.
Het enige tastbare om dus iemand te erkennen in wie zij zijn als niet binair persoon is taal.
"Dit ben ik"
Dan komen we gemakkelijk bij voornaamwoorden. Mensen zeggen me heel vaak dat ze 't heel moeilijk hebben daarmee. Vaak met de uitleg ‘macht der gewoonte’ of 'het klinkt vreemd'.
En dat is ook zo in 't begin.
Én de maatschappij is heel binair en non-binaire mensen moeten zich constant aanpassen óf de strijd aangaan om de simpele dingen die voor velen vanzelfsprekend zijn. Mevrouw of meneer genoemd worden terwijl dat niet bij je past. Enkel toiletten voor mannen en vrouwen. Man-vrouw kledinglijnen. En misschien nog boven alles, bij elke eerste kennismaking opnieuw uitleg moeten geven, hopend op 'ik hou daar rekening mee' en angstig voor 'ik doe of kan dat niet'.
Genderneutraal wordt de laatste jaren meer en meer geïntroduceerd. Denk maar aan de vele monotone kledingcollecties.
Maar laat ons ook meer ruimte creëren voor gendervol. Want genderidentiteiten hebben ook waarde. Ze dragen de waarde van wie we zijn, of toch een deel daarvan. En dat mag er zijn en dat moet er zijn.
Die onzichtbare genderidentiteiten, daar geven we vorm aan door te kunnen spelen met onze expressie. Én opnieuw ... door onze taal.
En van die taal, daar is er niet genoeg van. Daarom wil 't groene genderboekje SAMEN op zoek naar gendervolle taal.
Met mijn mond vol tanden
Ik leg het uit met voeten… en handen
Geen meneer
Geen mevrouw
Geen mama of papa
Misschien momo of baba of lala?
Steek ’t in je genderhol
Weg met die genderrol
Geef mij maar gendervol